İçindekiler
Amerika’da Alkol Satışı
ABD’de alkol satışıyla ilgili kurallar ve uygulamalar eyalet bazında değişmektedir. Alkol satışının yapıldığı yerler, alkol satışı yapılabilen saatler ve yaş sınırlamaları her eyaletin kendi kurallarına göre değişiklik gösterir. Ayrıca ABD’de 1933 yılında alınmış ve daha sonra eyaletlerin büyük çoğunluğunda kaldırılmış alkol satış yasağını yerel ölçekte uygulamaya devam eden bazı idari bölgeler bulunmaktadır. Söz konusu idari bölgeler “Dry (kuru)” olarak tanımlanırken, bu idari bölgelere göre daha esnek sınırlamalara sahip idari bölgeler “Moist (nemli), alkol satışıyla ilgili sınırlama ve yasakların olmadığı yerler “Wet (Islak)” olarak tanımlanmaktadır. Alkol satış serbestliğiyle ilgili olarak bölge idareleri için günümüzde kuru ve ıslak tabirlerinin kullanılması 1840’lı yıllarda alkol konusunda oluşmuş bir ayrışmaya dayanmaktadır. Protestanlar arasında içkinin dini nedenlerden dolayı yasaklanmasını isteyen gruplar için kullanılan kuru (dry), serbest bırakılmasını savunanlar için kullanılan ıslak (wet) kelimeleri günümüzde eyaletleri oluşturan bölge idareleri için kullanılmaktadır.
Alkol satışıyla ilgili yasağın olmadığı eyaletlerde hangi alkollü içeceklerin nerelerde satılabileceği, alkol satın alma yaşı ve alkol satışlarının hangi saatlerde yapılabileceğiyle ilgili düzenlemeler eyaletlere göre değişiklikler göstermektedir. Örneğin New York eyaletinde marketler sadece bira satışı yapabilmekte, “liquor” adı verilen bira ve şarap dışında yüksek alkollü içeceklerin satışını sadece “liquor store” adı verilen likör dükkanları yapabilmektedir. Cumartesi gece yarısına kadar içki satışı yapabilen bu işletmeler Pazar günleri akşam 9’dan sonra içki satışı yapamazlar. Bar ve restoranlar sabah 4’e kadar içki servisi ve satışı yapabildiği New York eyaletinde alkol alma ve tüketme için yaş sınırı 21’dir. Söz konusu uygulamalar eyalet bazında değiştiği için alkol satışıyla ilgili kurallar ve sınırlamalar eyalete göre kontrol edilmelidir. Aşağıdaki haritada mavi renkle gösterilmiş yerler ABD’de alkol satışının serbest olduğu, sarıyla gösterilmiş yerler alkol satışının kısmen serbest olduğu yerleri ve kırmızıyla gösterilmiş yerler alkol satışının yasak olduğu yerleri göstermektedir.
Amerika’da “Dry County (Kuru Bölge) Uygulaması
“Dry County (Kuru İdari Bölgeler) ABD’de alkollü içki satışının yasak olduğu idari bölgeler için kullanılır. Yıllar geçtikçe sayıları azalan bu idari bölgeler 1933 yılında ABD genelinde kabul edilmiş ve daha sonra iptal edilmiş içki yasağını günümüzde uygulayan yerleşim birimleri olarak “Dry Town” ismiyle de adlandırılırlar. İdari bölgeler ve kasabalar bazında alkol satış yasağını en fazla uygulayan ve aynı zamanda söz konusu yasağın kaldırılması için en yoğun imza kampanyalarının yapıldığı eyaletlerden biri Arkansas eyaletidir. Arkansas eyaletinde toplam 75 idari bölge içinde 34 idari bölgede alkol satışı yasaktır. Söz konusu imza kampanyalarından biri 2018 yılında kendisini içki içmeyen muhafazakar bir hıristiyan ve bir mormon olarak tanımlayan Warwick Miller, tarafından başlatılmış ve Amerika genelinde ses getirmiştir. Miller, yaşadığı küçük yerleşim biriminde insanların alkol satın almak veya tüketmek amacıyla arabalarıyla 45 dakika uzaklıktaki komşu bölgelere gitmek zorunda kalmasının yol kazalarına neden olduğunu, Arkansas eyaletinin alkollü araç kullanımından kaynaklanan kazalarda ABD genelinde 10.sırada olduğunu, ilgili alkol satış yasağını kaldıran bölgelerde alkollü araç kullanımından kaynaklanan kazaların öngörüldüğü kadar fazla olmadığını ve yasağın kalkmasıyla turizm gelirlerinin de artacağını ileriye sürmüş ve yaşadığı bölgenin sınırlarını aşan bir kampanyaya öncülük etmiştir. 2012 yılında Maryland eyaletinde son kuru bölgenin de oybirliğiyle yasakları kaldırmasının ardından son 10 yıl içinde pek çok kuru bölgede yasaklar kalkmıştır. Amerika Birleşik Devletleri’nde 2021 yılı itibariyle 7 eyalette “Dry County” bulunmaktadır. Bu idari bölgelere sahip eyaletler Kansas, Kentucky, South Dakato, Mississippi, Tennessee, Arkansas ve Texas’dır ve aşağıdaki idari bölgeler bazında alkol satışıyla ilgili sınırlamaları mevcuttur.
- Kansas: Jewell, Sheridan, Doniphan, Clay, Elk, Rice, Stafford, Gove, Wallace, Wichita, Lane, Gray, Haskell, Meade, Clark, Stevens, Morton, Stanton, Cherokee
- Kentucky: Adair, Allen, Ballard, Bath, Breathitt, Butler, Carlisle, Casey, Clinton, Crittenden, Cumberland, Elliott, Estill, Fleming, Hancock, Hart, Hickman, Jackson, Knott, Knox, Larue, Lawrence, Lee, Leslie, Lincoln, McCreary, McLean, Martin, Menifee, Metcalfe, Monroe, Morgan, Ohio, Owsley, Powell, Robertson, Rockcastle, Russell, Webster
- South Dakota: Oglala Lakota County
- Mississippi: Tate, Benton, Tippah, Tishomingo, Prentiss, Pontotoc, Itawamba, Calhoun, Webster, Choctaw, Smith, Clarke, Franklin, Walthall, Greene, George
- Tennessee: Benton, Bledsoe, Cannon, Claiborne, Crockett, Dekalb, Fentress, Grainger, Hancock, Hawkins, Hickman, Houston, Jefferson, Johnson, Lake, Macon, McNairy, Meigs, Morgan, Pickett, Rhea, Scott, Stewart, Union
- Texas: Borden, Collingsworth, Hemphill, Kent, Martin, Roberts, Throckmorton
- Georgia: Coweta, Decatur, Dodge, Franklin, Murray8ArkansasAshley, Bradley, Clay, Cleburne, Craighead, Crawford, Faulkner, Fulton, Grant, Hempstead, Hot Spring, Howard, Independence, Izard, Johnson, Lafayette, Lawrence, Lincoln, Little River, Southern Logan, Lonoke, Madison, Montgomery, Newton, Perry, Pike, Polk, Pope, Randolph, Scott, Searcy, Southern, Sebastian, Sevier, Stone, Van Buren, White, Yell
- Arkansas:Ashley, Bradley, Clay, Cleburne, Craighead, Crawford, Faulkner, Fulton, Grant, Hempstead, Hot Spring, Howard, Independence, Izard, Johnson, Lafayette, Lawrence, Lincoln, Little River, Southern Logan, Lonoke, Madison, Montgomery, Newton, Perry, Pike, Polk, Pope, Randolph, Scott, Searcy, Southern, Sebastian, Sevier, Stone, Van Buren, White, Yell
Amerika’da “Moist County (Nemli Bölge)” Uygulaması
Moist County (Nemli Bölge) ABD’de alkol satışının tamamen yasak olmadığı, belirli durumlarda alkol satışına izin verilen idari bölgeleri tanımlamak için kullanılır. Ayrıca daha önce dry county adı verilen kuru bölgeler içinde alkol satışının izin verildiği küçük şehirlerin veya kasabaların olması durumunda söz konusu idari bölgeler “Moist country” olarak kabul edilir. “Moist County” olarak kabul edilen bölge idareleri alkol satışını tüm yerleşim bölgelerinde serbest bırakmak yerine alkol satışlarından yüksek gelir elde edebilecekleri yerleşim yerlerinde alkol satışlarını serbest bırakma yöntemini tercih ederler.
Amerika’da “Wet County (Islak Bölge)” Uygulaması
Wet County (Islak Bölge) ABD’de alkol satışının yasak olmadığı bölge idarelerini tanımlamak için kullanılır. ABD’de toplam 3006 idari bölge bulunmakla beraber, bu idari bölgelerden sadece 83 tanesinde alkol satışı yasaktır. Toplam 2903 idari bölge “Wet County” kategorisindedir.
Amerika’da Alkol Satın Alma Yaşı
Amerika’da alkol satın alma ve tüketmek için belirlenmiş yaş sınırı kısaca MLDA (Minimum Legal Drinking Age) olarak adlandırılır. Amerika Birleşik Devletleri’nde alkol satın alma ve tüketme yaşı 21’dir. Amerika Birleşik Devletleri’nin alkol satın almaya ve tüketmeye en geç yaşta izin veren ülkeler arasında olması 80’li yıllarda yaşanan trafik kazalarında alkol ve yaş faktörlerinin ön plana çıkmasıyla ABD’nin federal düzeyde aldığı önlemlerle yakından ilgilidir.
Alkol satın alma ve tüketme yaşının 1988 yılında alınan bir kararla ülke genelinde 21 yaş olarak belirlendiği ABD’de yaş sınırını belli şartlarla 18, 19 ve 20 olarak belirlemiş eyaletler de bulunmaktadır. Alkol alma yaşının eyaletlere göre değişmesinde alınan alkolün niteliği de alkol alma yaşını değiştiren faktörlerdendir. Örneğin bira ve şarap gibi alkollü içecekler için alkol alma yaşı 18, alkol oranı yüksek içecekler için 21 olarak belirleyen eyaletler bulunmaktadır. Ayrıca California eyaleti 21 yaşının altındaki birinin yanında annesi, babası veya eşi olması durumunda bu kişilerin gözetiminde alkol tüketmesine izin vermektedir.
Amerika’da Barların Kapanış Saati (Last Call)
Amerika Birleşik Devletleri’nde bar ve restoranların içki servisinin sona ermek üzere olduğunu müşterilerine haber vermeleri “Last Call” olarak adlandırılır. Last Call, müşterilere sesli duyuru, ışıkları kapayıp açma veya zil çalma gibi yöntemlerle haber verilir. Last call duyurusunun yapılmasından sonra kapanıştan önce müşterilere ek yarım saat izin verilir. Bar ve restoranların “Last Call Hours” olarak adlandırılan ve müşterilerine son içki servisini yapabilecekleri saatler eyaletlerce ve eyaletlerde bulunan bölge idareleri tarafından belirlenir. Eyaletlerin pek çoğunda last call saati gece 2’dir. Seçim günlerinde veya Noel, Yılbaşı, Şükran Günü gibi özel günlerde last call saatlerinde eyalet bazında değişiklikler söz konusudur.