Amerika’da Eyalet Gelir Vergisi Uygulaması

Eyalet vergisi, Amerika’da federal gelir vergisinden ayrı olarak bazı eyaletlerin yıllık gelir üzerinden aldığı vergidir. Eyalet gelir vergisi federal gelir vergisinden daha düşük oranlarda alınır. Amerika’da eyalet gelir vergisi eyaletlere göre değişen bir sistemle uygulanır. Bazı eyaletler “Düz Oranlı Vergi (Flat Tax)” sistemini kullanırken; bazı eyaletler “Artan Oranlı Vergi (Progressive Tax)” sistemini esas alır. Bu eyaletlerden farklı olarak yıllık gelirden vergi almayan eyaletler de bulunmaktadır.

Üç sistemin de kendine göre avantaj ve dezavantajları mevcuttur. Bu eyaletler arasında en büyük avantajı sağlayan eyaletler gelir vergisi almayan eyaletler gibi görünmektedir. Ancak bu tür eyaletlerde satış vergisi ve emlak vergisinin diğer eyaletlere göre yüksektir. Eyalet yönetimleri gelir vergisi, emlak vergisi ve satış vergisi olmak üzere üç ana kaynaktan gelir elde etmektedir. Bu kaynaklar okullara ve belediye şehir projelerine kaynak sağlanması için önemlidir. Bu nedenle gelir vergisi kaynağı olmayan eyaletlerde emlak vergisi veya satış vergisi diğer eyaletlere göre yüksek olmaktadır.

Amerika’da Flat Tax-Düz Oranlı Vergi Sistemi

Bu uygulamalardan “Flat Tax” adı verilen vergi sisteminin Amerika’da diğer bir adı da Fair Tax ( Adil Vergi)’dir. Flat Tax, düz oranlı vergi sistemidir. Bu sistemde tüm vergi mükellefleri yıllık gelirleri ne olursa olsun gelire göre değişmeyen sabit bir vergi oranına göre vergi öder. Ödenmesi gereken vergi matraha göre artan veya azalan bir şekilde hesaplanmaz. Satış vergisi, Sosyal Güvenlik Vergisi ve Medicare vergileri de flat tax örneklerindendir. Bu vergi sistemini uygulayan eyaletlerden biri Colorado eyaletidir. Colorado’da yıllık kazancınız ne olursa olsun yıllık gelirinizin %4.63’ü oranında vergilendirilirsiniz.

Flat Tax ( Düz Oranlı Vergi) Uygulayan Eyaletler

2021 yılı itibariyle Amerika’da toplam 9 eyalet düz oranlı vergi – flat tax (fair tax) sistemi kullanılmaktadır. Bu eyaletler Colorado, Illinois, Indiana, Kentucky, Massachusetts, Michigan, North Carolina, Pennsylvania ve Utah eyaletleridir. Bu sistemi uygulayan eyaletlerde vergi oranları birbirinden farklılıklar gösterir. Bu eyaletlerde vergi oranları en düşük %3.07 (Pennsylvania için) ; en yüksek ;%5.25 ( North Carolina) Belirlenen oranlar eyalet bazında herkes için aynıdır, yıllık gelire bakılmaksızın herkes aynı vergi oranıyla vergi öder.

Eyalet	Vergi oranı
Colorado	4.55%
Illinois	4.95%
Indiana	3.23%
Kentucky	5%
Massachusetts	5.0%
Michigan	4.25%
New Hampshire*	5%
North Carolina	5.25%
Pennsylvania	3.07%
Utah	4.95%

*New Hampshire eyaleti yıllık gelirden vergi almayan ancak faiz ve temettü gelirinden %5 oranında vergi alan bir eyalettir.

 Amerika’da Progressive Tax-Artan Oranlı Vergi Sistemi

“Artan Oranlı Vergi (Progressive Tax)” sisteminden dönecek vergi miktarı kişinin yıllık kazancı ölçüsünde değişir. Az kazanan vergi mükellefleri az vergi öderken, çok kazananlar yüksek vergi öder. ABD’de bulunan 50 eyaletin 34’ünde bu sistem kullanılırken, 9 eyalette düz oranlı (flat tax) sistemi uygulanır.

ProgressiveTax ( Artan Oranlı Vergi) Uygulayan Eyaletler

Progressive Tax, Artan Oranlı Vergi sistemidir. Bu sistemde vergi mükellefleri yıllık gelirleri ölçüsünde vergi öder. Yıllık geliri yüksek olan kişiler yüksek vergi öderken, yıllık geliri düşük olanlar düşük vergi öder. ABD’de 50 eyaletin 34’ünde bu sistem uygulanmaktadır. Ayrıca federal gelir vergisi de bu sistemle alınmaktadır.

Amerika’da Eyalet Gelir Vergisi Olmayan Eyaletler

Amerika’da bazı eyaletlerde gelir vergisi ödenmez. Bu eyaletlerde bireysel ya da işletme olarak elde edilmiş kazançtan eyalet bazında vergi alınmaz. Bu eyaletlerde yaşayanlar sadece federal gelir vergisi ödemekle yükümlüdür. Amerika’da eyalet gelir vergisi almayan eyaletler; Alaska, Florida, Nevada, South Dakota, Texas, Washington ve Wyoming eyaletleridir. Bu eyaletlerde Artan vergi oranı (Progressive Tax) sisteminin zıttı uygulanmaktadır. Kişinin geliri ne kadar yüksek olursa olsun gelir vergisi ödemez. New Hampshire eyaleti yıllık gelirden vergi almayan ancak faiz ve temettü gelirinden %5 oranında vergi alan bir eyalettir.

Eyalet Gelir Vergisi Olmayan Eyaletlerde Yaşamak Avantaj mı?

Eyalet gelir vergisi olmayan eyaletlerde bireysel olarak veya bir işletme olarak elde edilen yıllık kazanç üzerinden vergi ödenmemektedir. Eyalet gelir vergisinden muaf olmak önemli bir avantaj olsa da bu avantajın yanında bu eyaletlerde yaşamanın bir takım dezavantajlarının olduğu unutulmamalıdır. Eyalet yönetimleri gelir vergisi, emlak vergisi ve satış vergisi olmak üzere üç ana kaynaktan gelir elde etmektedir. Bu kaynaklar okullara ve belediye şehir projelerine gereken kaynakları sağlanması için önemlidir. Bu nedenle gelir vergisi kaynağı olmayan eyaletlerde eyalet yönetimleri emlak vergisi veya satış vergisi gibi vergiler için diğer ABD eyaletlerine göre daha yüksek oranlarda vergilendirme yapmaktadır.

Örneğin Florida eyaleti 1855 yılında eyalet gelir vergisini kaldırmış eyaletlerdendir. Ancak Florida’da emlak vergisi diğer eyaletlerden yüksektir. Ek olarak Florida’da tüketiciler satış vergisi öderken, işletmeler işletme gelir vergisi ödemek zorundadır. Las Vegas’ın bulunduğu Nevada eyaleti turizmde yüksek gelir elde eden bir eyalet olduğu için gelir vergisi uygulamayan bir eyalettir; ancak Nevada’da satış vergisi yüksektir. %8’e varan satış vergisi gelir vergisi açığını kapatmak üzere tüketicilere yansıyan ve yaşam giderlerini artıran bir vergidir.

New Hampshire gelir vergisi olmayan bir eyalettir. Ancak bankada 2.400 dolar üzerinde birikimi olan; faiz ve temettü geliri olan kişilerin bu eyalette %5 oranında vergi ödemesi gerekir. New Hampshire emlak ve mülkiye vergisinin en yüksek olduğu üçüncü eyalettir. Aynı şekilde alkol, tütün ürünü ve benzin için yüksek vergi uygulayan bu eyalette lise eğitim kurumlarına ayrılan bütçe düşüktür.  New Hampshire üniversite ve okul fiyatlarının yüksek olduğu bir eyalettir.

Gelir vergisi olmayan eyaletlerden biri olan Tennessee’de tıpkı New Hampshire’da olduğu gibi kişisel kazançtan vergi alınmazken, faiz ve temettü gelirinden vergi alınmaktadır. Alkol, tütün ürünleri ve benzin satışları için vergi oranı diğer eyaletlere göre yüksektir.

Eyalet gelir vergisi olmayan eyaletlerden biri South Dakota eyaletidir. South Dakota vergi konusunda özellikle emekliler için Amerika’nın en avantajlı eyaletlerindendir. 1943 yılından beri gelir vergisi uygulamayan South Dakota ABD’nin en düşük satış vergisine sahip eyaletlerindendir. Bu eyalette bölgedeki okullara ve belediye projelerine fon sağlamak amacıyla emlak vergisi, kişisel vergiler, çamaşırhane işletme vergisi, alkol ve tütün ürünleri vergisi alınmaktadır.