“Sınırsız hayal gücünün evi: Amerika’nın milli hazinesi, kütüphaneler!”
7’den 70’e herkesin hayal gücünün ötesine geçtiği, her kitapta farklı hikayelerde kendini bulduğu ki mi zaman da sadece sessizliğin sesini dinlemek için gittiği yerlerdir kütüphaneler. İçerisindeki eşsiz kitap hazinesi dışında kütüphanelerin yapıları da herkesi heyecanlandırabilir ve tarihle iç içe olabilir. Amerika’daki bazı kütüphaneler de tam olarak böyledir desek yalan olmaz.
New York’tan California’ya kadar uzanan tarihi kütüphanelerde, birçoğu kesonlu tavanlar, avizeler ve okuma ışıklarının sıcak parıltısı olan devasa okuma salonları bulunur. Seattle Merkez Kütüphanesi veya Billings Halk Kütüphanesi gibi daha modern binalar sadece mimari harikalar değil, aynı zamanda topluluk toplanma alanları ve teknoloji merkezleri olarak da kullanılır. Günümüzün kütüphaneleri sadece kitaplarla bitmiyor; yeni tasarımlar arasında kayıt stüdyoları, bilgisayar laboratuvarları ve hatta sanat sergisi alanları yer alıyor.
Amerika‘nın en muhteşem halk kütüphanelerini gezi programınıza almanızı tavsiye ederiz. Tarihi ve nadir eserler barındıran dikkat çekici mekanlardan yenilikçi tasarımla hazırlanmış mimari harikalara kadar, Amerika’daki en görülmeye değer kütüphanelerinden bazılarını gelin hep beraber keşfedelim.
Tam 11 katlı : Seattle Halk Kütüphanesi
Bir zamanlar 1891’de Pioneer Meydanı’nda tek bir okuma odası olan Seattle Halk Kütüphanesi, 27 kütüphaneden oluşan inanılmaz bir mekana dönüştü. Ünlü Hollandalı bir mimar tarafından inşa edilen Merkez Kütüphane’nin tasarımı, benzersiz bir görünüm oluşturmak için her yöne eğimli cam pencerelere sahiptir. Pritzker Ödüllü mimar, elmas şeklindeki cam ve çelik dış kaplamaya sahip 11 katlı, 362.987 metrekarelik bir kütüphane tasarladı.
Seattle Halk Kütüphanesi’nin Merkez şubesi, tartışmasız Amerika’daki en sıra dışı binalardan biri. Her yerde pencere bulunmasının yanı sıra, kullanıcıların doğal ışıkta, yağmurda veya güneş ışığında okumalarını sağlayan kütüphanenin en çarpıcı özelliği dört katlı yüksek “kitap sarmalı”dır. Kütüphane, geliştirilmiş bir dijital arşiv ve 400’den fazla bilgisayar ile 1 milyondan fazla öğeye ev sahipliği yapıyor. Geometrik tasarımlar, havalı duvar resimleri ve hatta “kırmızı zemin” arasında tasarımı hem yenileyici hem de eğlenceli.
Ulusal tarihi dönüm noktası: Boston Halk Kütüphanesi
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük üçüncü halk kütüphanesine ev sahipliği yapan Boston, çoğu kitap severin hayallerinin ötesindeki zenginliklere sahip. 1854’te açılan Boston Halk Kütüphanesi, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk ücretsiz halk kütüphanesiydi. Tasarımı yıllar içinde gelişti, mimar Charles Follen McKim ve mimar Philip Johnson 1972’de bir ek tasarlamadan önce, 1895’te mevcut Copley Meydanı’nındaki yerini tamamladı.
Web sitesine göre, Boston Halk Kütüphanesi 23,7 milyondan fazla öğeden oluşan koleksiyonu ile Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük belediye halk kütüphanesi sistemlerinden birisidir. Kısmen işlevsel kütüphane ve kısmen müze olan Boston Halk Kütüphanesi kesinlikle görülmeye değer. Büyüleyici, çarpıcı ve nefes kesen mimarisi, duvar resimleri ve iç mekan dekorasyonu ile kütüphanenin tadını çıkarmak için kendinize en az bir saat vermelisiniz. Kütüphanenin tarihte yolculuk yaptıran mimarisi ve hikayesi ile kesinlikle zamanda kaybolacaksınız.
Dünyanın en büyüğü: Kongre Kütüphanesi
Washington DC’deki Kongre Kütüphanesi olmadan Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en çarpıcı kütüphaneleri yazımızı bitiremezdik. Milyonlarca kitap, kayıt, fotoğraf, gazete, harita ve el yazması barındıran Kongre Kütüphanesi, dünyanın en büyük kütüphanesidir (kitap raf alanı ve koleksiyon boyutunda). 1800 yılında kurulan, aynı zamanda ülkedeki en eski federal kültür kurumudur.
Üzgünüz, ancak iyi niyetli bir araştırmacı değilseniz, kütüphanenin muhteşem okuma odasına giremezsiniz (ancak bir balkondan izleyebilirsiniz). Yine de ABD Başkenti yakınlarındaki bu simgesel yapı, aramızdaki kitapseverler için çok sayıda çekici cazibe merkezine sahiptir. Ziyaretçiler, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en eski federal kurum olan Kongre Kütüphanesi’nde demokrasinin kurucularının Avrupa köklerine dair mimari ipuçları bulabilirler. Büyük Salon bir mermer, sütun ve heykel cümbüşüdür; büyük merdivenleri tırmanmak, Paris Opera Binası’na çıkmak gibidir. Büyük Salon’un yakınındaki galerilerde, Thomas Jefferson’ın Bağımsızlık Bildirgesi’nin orijinal taslağı veya bilinen en eski beyzbol kartlarından biri gibi kütüphane hazinelerini gösteren büyük sergiler her zaman vardır. Dış cephede Roland Hinton Perry tarafından yontulmuş etkileyici bir Neptün Sarayı Çeşmesi ve önde gelen filozoflar, yazarlar ve devlet adamlarının dokuz büstü bulunuyor.
En ünlü yapı, 1897’de açılan ve ikonik Ana Okuma Odasına ev sahipliği yapan Thomas Jefferson Binası’dır. British Museum Library’deki okuma odasından ilham alan kubbeli Ana Okuma Odası, kütüphane koleksiyonlarının merkezi erişim noktasıdır ve 16 yaş ve üzeri tüm araştırmacılara açıktır. Çeşitli devlet arşivleri ile bu kitap koleksiyonu, herhangi bir Amerikan tarih tutkunu için mutlaka ziyaret edilmelidir. Bu yeterli bir sebep gibi gelmiyorsa bile sadece bu kütüphanenin muazzam büyüklükteki iç yapısına ve takdire şayan mimarisini görmek bile size çok şey katacaktır.
Gözden kaçırmanız imkansız: Harold Washington Kütüphane Merkezi
Amerikan Kütüphane Derneği’nin merkezi Chicago’da yer alıyor. Buradan bu şehrin ne kadar okumayı sevdiğini anlayabilirsiniz. Adını Chicago’nun 51. Belediye Başkanı’ndan alan Harold Washington Kütüphane Merkezi, açılışından bu yana topluma hizmet etmeye devam ediyor. Kütüphane halka açık ve dokuz katlıdır. Chicago Halk Kütüphanesi’nin ana şubesi olan Harold Washington Kütüphane Merkezi, 1988’de South Loop’ta yeni bir merkezi kütüphane tasarlama yarışmasının ardından temellerini attı.
Charles Dickens’ın masasını görmek isterseniz: New York Halk Kütüphanesi
Dünyanın en çok ziyaret edilen halk kütüphanelerinden biri olan New York Halk Kütüphanesi, kütüphanelerin günümüzde yapabileceği şeylerin kapasitesine çok iyi bir örnektir. Resmi olarak Stephen A. Schwarzman Binası olarak bilinen New York Halk Kütüphanesi’nin merkezi, Mayıs 1911’de halka açıldığından beri faaliyet göstermeye devam ediyor. Midtown Manhattan’da bulunan merkez, dört kat kamusal alan ve 2,5 milyon cilt kitap içerir. İnşaat, mimarlık firması Carrère & Hastings’in kütüphanenin tasarım yarışmasını kazanmasının ardından 1902’de başladı. Tamamlanması 9 milyon dolara mal oldu ve 1911’de 30 bin ila 50 bin ziyaretçiye açıldı. Bina, orta çağ el yazmaları ve eski Japon parşömenlerinden beyzbol kartlarına ve çizgi romanlara kadar kapsamlı bir tarihi eser koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor.
Insta Novels gibi yenilikçi kampanyalar, yeni nesillere okumayı teşvik ediyor. Birçok filmde ve TV şovunda gösterilen Stephen A. Schwarzman Binası’ndan Jefferson Market Kütüphanesi ve Yorkville gibi diğer seçkin sitelere kadar, dünyaca ünlü bu kütüphane sistemi dört büyük araştırma kütüphanesi ve 88 şube içerir. Çocuk merkezi, gerçek Winnie-the-Pooh ve arkadaşlarına ev sahipliği yapar ve Gösteri Sanatları Kütüphanesi de dahil olmak üzere ücretsiz etkinliklerin takvimi yıl boyunca doludur. Muazzam okuma odası ise dünyaca ünlü. Ayrıca 19. yüzyıl taş işçiliğine ve sanat eserlerine hayran olarak dolaşacağınız koridorlar sizi çok etkileyebilir.
Sıradan ziyaretçiler Berg Collection okuma odasına giremiyor ancak cam kapıdan içeri baktığınız zaman Charles Dickens’ın masasının, öldüğü gün olan 9 Haziran 1870’e çevrilmiş takvimini görebilirsiniz.
Görmeden dönmemelisiniz: Los Angeles Merkez Kütüphanesi
Richard J. Riordan Merkez Kütüphanesi, Los Angeles şehir merkezinde yer alıyor. Los Angeles Tarihi Kültür Anıtı olarak belirlenen ve Ulusal Tarihi Yerler Sicili listesinde yer alan Merkez Kütüphane, en sevdiğiniz kitapları bulabileceğiniz bir yerden daha fazlasıdır. Binanın dış cephesi erken dönem, sade bir Art Deco tasarımına sahip ve iç mekan, karmaşık duvar resimleriyle boyanmış çarpıcı yüksek tavanlara sahiptir. Her zaman öğle yemekleri, gönüllü okumalar ve çocuklar için bilim programları gibi etkinliklerle dolu olduğundan takvimlerini kontrol ettiğinizden emin olun.
Da Vinci Şifresi yazarı Dan Brown’ın romanlarından birinde Los Angeles’ın 1926 tarihli kütüphane binasını tanıtmaya başlaması çok da uzak değil gibi. Her duvar, oyuk ve süs mistik sembolizmle dolu görünüyor. Çatıdaki piramitten başlayıp, kiremit zemine gömülü İştar Yıldızı’na kadar devam eden, nereye bakarsanız bakın, her köşeden ürkütücü Mısır ikonları sizi etkileyebilir. Buradaki kitapların çoğu, özellikle tavandan sarkan büyüleyici bir aydınlatmalı cam kürenin bulunduğu büyük merkezi okuma odasında, muhteşem mimariye hayran olmak için modern bir ek binaya taşındı.
Batıdaki en büyük halk kütüphanesi olan Los Angeles Merkez Kütüphanesi, inşa edildiği 1926 yılından bu yana kitap ve mimarlık tutkunlarını cezbediyor. Binanın mimarı Bertram Goodhue, eski Mısır’dan kalma tasarım öğelerinden yararlanarak erken dönem geometrik bir Art Deco örneği bu kütüphaneyi mutlaka görmelisiniz.
Ücretsiz bilgi kaynağı: George Peabody Kütüphanesi
Sevgiyle Baltimore Kitaplar Katedrali olarak adlandırılan George Peabody Kütüphanesi din, mimari, romantik diller ve edebiyat, keşif ve seyahat gibi önemli konuları içeren 300.000’den fazla kitabı barındıracak şekilde tasarlandı. George Peabody Kütüphanesi, Baltimore’daki Johns Hopkins Üniversitesi’nin bir parçası olabilir, ancak eserleri halka açıktır. Çünkü George Peabody (tüccar, bankacı, finansör ve Baltimore’lu hayırsever) bu kütüphaneyi “ücretsiz bilgiye ulaşma” misyonu ile inşa etmiştir.
1878’de Baltimore mimarı Edmund G. Lind tarafından tamamlanan kütüphane, buzlu ağır camdan kafesli bir çatı penceresiyle biten 61 fit yüksekliğindeki devasa bir avluya ve neo-Greco bir iç mekana sahip. Atriyum, beş katlı dekoratif siyah dökme demir balkonlar ve altın taraklı sütunlarla çevrilidir. Büyük çatı pencereleri, doğal ışığın içeri süzülmesine izin verir ve kütüphanenin ikonik mermer zeminleri ile bina o kadar hayranlık uyandırıcı ki genellikle düğün gibi etkinlikler için de kiralanıyor, bu da onu iki kitap kurdunun evlenmesi için mükemmel bir yer haline getiriyor.
1 milyondan fazla kaynak: Philadelphia Ücretsiz Halk Kütüphanesi
“Okuryazarlığı ilerletmek, öğrenmeye rehberlik etmek ve merak uyandırmak” gibi değerli misyon, bu kütüphaneler sistemine rehberlik eder. Parkway Merkez Kütüphanesi, 1927’den beri aynı şeyi yapıyor ve ziyaretçileri görkemli Paris Güzel Sanatlar tarzında karşılıyor.
1 milyondan fazla kitabı barındıracak şekilde inşa edilen kütüphanenin boyutu yalnızca British Museum, New York Halk Kütüphanesi ve Kongre Kütüphanesi tarafından öne geçmiştir. Philadelphia Özgür Kütüphanesi Merkez Kütüphanesi sistemi önde gelen Afrikalı-Amerikalı mimar Julian tarafından tasarlandı. Francis Abele tarafından kurulan kütüphane 1927’de kapılarını ziyaretçilerine açtı.
Philadelphia Ücretsiz Halk Kütüphanesi’ne her sabah saat 11’de ücretsiz turlar düzenleniyor. Her zaman özel bir sergi var, ayrıca içi doldurulmuş ve küçük bir kütüğe yerleştirilmiş cam bir kutuda, Edgar Allan Poe’nun evcil kuzgunu Grip’i bulabilirsiniz. Philadelphia’da yaşarken Kuzgun’u yazması için ona ilham vermiştir. 1894’ten beri, Beaux Arts başyapıtının görkemli mermer merdiveni ve geniş okuma odası ziyaretçilerinin gözlerini kamaştırmaya devam ediyor, ancak gerçek hazine üçüncü katta bir asansör yolculuğu mesafesinde: kütüphanenin Nadir Kitaplar Departmanı.
Dünyanın en görklemlilerinden: Iowa Eyalet Hukuk Kütüphanesi
Iowa, Des Moines’deki bu kütüphane, Iowa milletvekillerine, hükümet çalışanlarına, Iowa hukuk camiasına ve genel kamuya eyalet, federal, düzenleyici ve içtihat hukuku üzerine 105 bin ciltlik yasal incelemeye erişim sağlar. Iowa Eyalet Hukuku Kütüphanesi, eyalet Capitol binasında yer alır ve dünyanın en görkemli 45 kütüphanesinden biri seçilmiştir.
Aslen 1838’deki bir Kongre eylemi sayesinde oluşturulan hukuk kütüphanesinin koleksiyonu, Des Moines’deki Eyalet Başkenti Binasının ikinci katına yerleştiği 1886 yılına kadar oradan oraya taşındı. Kütüphanenin büyük salonu Viktorya tarzında karmaşık bir şekilde dekore edildi. Boyalı tavanlar, vitray parçalar ve kırk beş fit yüksekliğinde kitap kaplı nişler ile çok şık bir görünüme sahip. Merdivenler, kütüphanenin tahmini 105 bin cildine erişimi kolaylaştırmak için 1882 ve 1883’te inşa edildi. Diğer iç mimari özellikleri arasında beş katlı bir atriyum, elle şablonlu tavanlar, çini karo zemin, mermer lambri ve dişbudak ve kestane ahşap kaplamalar yer alıyor. 130 yıllık çarpıcı bir vitray pencere atriyumu taçlandırıyor.
Iowa’daki bu eyalet kütüphanesinin Viktorya dönemine ait gösterişli iç mekanı ile sizi tamamen büyüleyecek.
19 milyon dolarlık yatırım: Lawrence Halk Kütüphanesi
Kansas, Lawrence şehir merkezinde yer alan Lawrence Halk Kütüphanesi aslen 1974’te inşa edildi. Bir süre yetersiz katılım ve ilgiden dolayı mustarip olsa da ilerleyen zamanlarda halkın katılımıyla topluluk canlandı ve bu durum binanın yenilenmesi ve genişlenmesiyle sonuçlandı. 19 milyon dolarlık genişleme, 250 araçlık bir otopark eklentisiyle beraber 2014’te halka açıldı.
Gould Evans firmasının yeni tasarımında, aydınlık ve havadar bir karşılama alanı yaratmak için cam ve terakota kullanıldı. Çevreyi saran bir okuma alanları önemli bir ilaveydi ve yenileme aynı zamanda yeni ortak toplantı alanlarını, bir müzik kayıt stüdyosunu ve oyun alanlarını içeriyordu. Kütüphanenin dışında, yazın kelebek bahçesinin ve kışın buz pateni pistinin keyfini çıkarabilirsiniz. Yenilikçi tasarımı ve Lawrence şehir merkezindeki vatandaşlara hizmet etme taahhüdü ile bu kütüphane, kendini keşfetmek için mükemmel bir yerdir!