Amerika’nın En Ünlü Spor Gecesi Super Bowl Hakkında Bilgiler

Bilindiği üzere Amerika’da en popüler sporlar Amerikan futbolu ve basketbol. Bu iki sporu beyzbol takip ediyor. Dünyanın geri kalanından farklı olarak futbol (football) kelimesi de Amerika’da Amerikan futbolunu tanımlıyor. Bizim bildiğimiz anlamıyla futbola ise “soccer” deniyor ve bu spor çok da popüler değil. Super Bowl nedir derseniz; Amerika’da en popüler spor kabul edildiği ve pek çok lige sahip olduğu için Amerikan futbolunun Ulusal Futbol Ligi (NFL) şampiyonunu belirlemek için her yıl düzenlenen son derece popüler bir spor etkinliğidir.

National Football League (Amerikan Ulusal Futbol Ligi), kısaca NFL’in şampiyonluk maçına verilen isim Amerika’da Super Bowl (Süper Kupa) ve bu yılın en önemli maçıdır. Milyonlarca hayran, bu fiili ulusal bayramı kutlamak için Ocak veya Şubat aylarında bir Pazar günü televizyonların etrafında toplanır. 170’den fazla ülkede yayınlanan Super Bowl, ayrıntılı devre arası gösterileri ve çekiciliği artıran yeni reklamlarla dünyanın en çok izlenen spor etkinliklerinden biridir.

Super Bowl’un Kısa Tarihi

NFL resmi olarak 1920’de kurulmuş olsa da, Super Bowl 40 yıldan fazla bir süre sonra oynanmadı.

1960 yılında, futbol franchise’larına sahip olmak isteyen ancak NFL tarafından reddedilen bir grup iş adamı, Amerikan Futbol Ligi (AFL) olarak bilinen alternatif bir lig başlattı. Birkaç yıl boyunca NFL ve AFL, hayranlar, oyuncular ve destek için rekabet eden rakiplerdi. Daha sonra, 1966’da, sahipleri 1970’e kadar ligleri birleştirmek için bir anlaşma yaptı. AFL (Kansas City Chiefs) ve NFL şampiyonunun (Green Bay Packers) yer aldığı ilk Super Bowl, 15 Ocak 1967’de oynandı.

Oyunun ilk adı “AFL-NFL Dünya Şampiyonası Oyunu”ydu. Daha sonra, Chiefs’in sahibi Lamar Hunt, şampiyonluk maçına atıfta bulunmak için “Super Bowl” terimini kullanmayı önerdi. Ligler birleştikten sonra, NFL iki konferansa ayrıldı: Amerikan Futbol Konferansı (AFC) ve Ulusal Futbol Konferansı (NFC). Super Bowl’da her Konferansın şampiyonu karşılaşmaya başladı.

İlk Super Bowl

İlk Super Bowl’un nerede gerçekleştiğini merak ediyor olabilirsiniz. İlk Super Bowl maçı 15 Ocak 1967’de Los Angeles, California’daki Los Angeles Memorial Coliseum’da yapıldı. O zamanlar NFL şampiyonu olan Green Bay Packers, AFL şampiyonu Kansas City Chiefs’e karşı yarıştı.

1967’deki ilk Super Bowl maçında iki lig arasında gerilim yüksekti. NFL, “eski” olduğu için daha iyi, daha profesyonel bir lig olarak kabul edilirken, AFL o kadar ciddiye alınmadı. (Bir start-up olarak görülüyordu.) İki lig arasındaki bu gergin ilişki nedeniyle Green Bay Packers ve Kansas City Chiefs’in büyük rakipler olduğu düşünülüyordu.

Green Bay Packers’ın ezici bir çoğunlukla kazanması bekleniyordu. Super Bowl I’de NFL şampiyonu Green Bay Packers, 15 Ocak 1967’de Los Angeles Memorial Coliseum’da AFL şampiyonu Kansas City Chiefs’i 35-10 yendi. Oyun 61.000 hayran çekti ve CBS ve NBC tarafından televizyonda yayınlandı.

İlk Super Bowl oyunu, ABD’de iki ayrı ağ tarafından eşzamanlı olarak yayınlanan tek Super Bowl’du: AFL oyunlarını ulusal olarak televizyonda yayınlama haklarını saklı tutan NBC ve NFL oyunlarını televizyonda yayınlama haklarını saklı tutan CBS. Ayrı ligler için bağımsız olarak elde edilen bu haklar nedeniyle, hem CBS hem de NBC’nin Super Bowl I’i ulusal olarak televizyonda yayınlamasına izin verildi.

İlk Super Bowl’un Devre Arası Şovu

Super Bowl, Amerika’da yılın en başarılı iki futbol takımının karşılaşması olmanın çok ötesinde bir konuma sahip. Eğlence sektörünün lideri olan ülkede yılın en önemli televizyon gecesi olan Super Bowl, büyük bir gösteri tadında geçiyor. 90’lı yıllardan itibaren Yarı Devre şovu dünyaca ünlü isimlerin sahne aldığı büyük bir gösteriye dönüştü. 2012 yılından beri Pepsi’nin sponsor olduğu Yarı Devre Şovu; tüm dünyanın ilgisini çekiyor. 2022 Super Bowl Yarı Devre şovunda Dr. Dre, Eminem, Snoop Dogg, Mary J. Blige ve Kendrick Lamar sahne aldı.

Abartılı geçmişine rağmen, Super Bowl devre arası şovu mütevazi başlangıçlardan geldi. 1990’larda, Super Bowl devre arası şovu gerçekten değişmeye ve pop kültürünün bir parçası olmaya başladı. Bundan önce, devre arası şovu genellikle marş gruplarını içeriyordu ve her zaman belirli bir teması vardı.

1967’de düzenlenen Super Bowl I sırasında, devre arası gösterisinde Arizona Üniversitesi Senfonik Bando Takımı ve Grambling State Üniversitesi Bando Takımı, Amerikalı bir trompetçi ve orkestra şefi Al Hirt ve Anaheim Lisesi Tatbikat Takımı ve Bayrak Kızları’nın performansları yer aldı.

Carol Channing, bir Super Bowl devre arası şovundaki ilk ünlü sanatçı olarak biliniyor. Channing, Hello, Dolly’deki rolüyle tanınan bir Broadway yıldızı! Ancak,  1970 yılında gerçekleştirilen Super Bowl VI.’da Channing assolist olarak kabul edilmedi. Mardi Gras temalı devre arası gösterisinde ayrıca Güney Üniversitesi Bando Takımı ve Al Girt de yer aldı. Ardından Channing, “When the Saints Go Marching In” şarkısını seslendirdi.

Yukarıda bahsedildiği gibi, 90’lar, Super Bowl devre arası şovunun bugün bildiğimiz şeye dönüşmeye başladığı zamandı. 1991’de tema “Small World Tribute of the Super Bowl” idi ve New Kids on the Block Disney karakterleri, Warren Moon ve Florida’nın Tampa bölgesinden 2.000 yerel çocukla sahne aldı. 1992’de Gloria Estefan, Super Bowl devre arası sahnesini aldı ve 1993’te Michael Jackson, Pasadena, California’daki Super Bowl XXVII devre arası şovunun manşetini yaptı.

Michael’dan bu yana, Diana Ross, ZZ Top, Boys II Men, Smokey Robinson, The Temptations, Queen Latifah, Stevie Wonder, Phil Collins, Christina Aguilera, Enrique Iglesias, Toni Braxton, Aerosmith, NSYNC, Britney Spears, Mary J. Blige gibi sanatçılar, Black-Eyed Peas ve Nelly Super Bowl devre arası sahnesini aldılar.

İlk Super Bowl’un Reklamı

Bu gece aynı zamanda yılın en büyük bütçeli reklamlarının yayınlandığı gece olduğu için büyük markalar Super Bowl’a reklam vermek için yarışıyor ve sadece bu gece için özel reklamlar çekiyorlar.

Reklamlar, 60’ların sonlarında Super Bowl’un başlamasından bu yana Super Bowl kültürünün büyük bir parçası olmuştur. 1967’de 30 saniyelik bir reklamın ortalama maliyeti 37.500 dolardı. 60 saniyelik bir reklam için NBC 75.000 $ ve CBS 85.000 $ talep etti. Bugün, Super Bowl reklam alanı 30 saniye için 4,5 milyon dolara kadar fiyatlandırılabilir.

İlk Super Bowl reklamlarından biri 1960’larda Goodyear’dan geldi. “Etrafta Erkek Yokken” başlıklı reklam, araba lastiği patlamış bir kadını gösteriyor. Kadın ceketine sımsıkı sarılır ve bir ankesörlü telefon bulur. Anlatıcı, “Bu patlak lastiğin bir erkeğe ihtiyacı var, ancak etrafta erkek olmadığında Goodyear olmalı” diyor. Reklam bu şekilde devam ediyor.

En dikkate değer erken Super Bowl reklamlarından biri Master Lock tarafından yapılmıştır. 1974’te Super Bowl VIII’de prömiyer yapan Master Lock, Master Lock’un asma kilitlerinin dayanıklılığını göstermek için silah sesi kullandığı bir reklam olan “Tough Under a Fire”ı yayınladı. Bir aktör, kilidi başarıyla kıramayan bir pompalı tüfekle asma kilide ateş eder. Silah reklamları bir temel haline geldi ve 1980’lerde ve 1990’larda da iyi çalışmıştır.

İlk Super Bowl Biletleri Satıldı Mı?

Bugünlerde, yıllık Super Bowl’a bir bilet almak neredeyse size bir kol ve bir bacağa mal oluyor. (Daha doğrusu, 3.464$ ile 470.410$ arasında bir yerde.) Ama 1967’de Super Bowl’da Los Angeles Memorial Coliseum’da yaklaşık 32.000 boş koltuk vardı. Bununla beraber ilk yıl ortalama bilet fiyatı 2 dolardı.

Super Bowl Hakkında Eğlenceli Gerçekler

Los Angeles County’nin Super Bowl’dan elde etmesi beklenen ekonomik gelir 478 milyon dolardır.

Bu yıl Super Bowl esnasında 11,2 milyon lira patates cipsi ve 1.42 milyar tavuk kanadı yenildiği düşünülüyor.

Super Bowl’dan bir gün sonra 17 milyon kişinin işine gitmemesi bekleniyor.

Amerika’da Şükran Günü’nden sonra en çok yiyecek tüketilen ikinci gün Super Bowl günüdür. Bu gün marketlerin atıştırmalık reyonları boşalır, restoranlar siparişlere yetişmekte zorlanır.

Amerikan futbol sezonu iki ayrı yıla yayıldığı için (2021-2022 sezonu gibi) Super Bowl Roma rakamıyla yazılıyor. Bu yıl LVI, yani 56. müsabaka gerçekleşecek.

Sanatçılara böyle bir konser için büyük para verileceğini düşünmek pek doğal fakat NFL sadece masrafları ve üretim maliyetlerini karşılar, ancak sanatçıların kendilerine ödeme yapmaz. 2020 devre arası gösterisinden sonra Shakira’nın Spotify akışları %230 ve Jennifer Lopez’in ise %335 artmıştır. Yani, sanatçılar bu işten oldukça kazançlı çıkarlar.

2013 yılında ilk kez koç kardeşler birbirleriyle yarıştı. Super Bowl XLVII’de, iki kardeşin ilk kez birbirlerine karşı koçluk yaptığına şahit oldu. Jim Harbaugh, San Francisco 49ers ve John Harbaugh, Baltimore Ravens ile 2013’te tarih yazdı. John’un takımı 34-31 kazandı ve Jim’in takımına franchise tarihindeki ilk Super Bowl mağlubiyetini verdi.

2015’te 115 milyon kişi Super Bowl’u izleyerek bir rekora imza attı.

Super Bowl hiç ertelenmemiş veya iptal edilmemiştir. Covıd-19 Pandemisi ile bile Super Bowl oynandı.

Genellikle, Super Bowl’un en değerli oyuncusu kazanan takımdan gelir. Ancak 1972’de Baltimore Colts’un kaybeden bir takımdan olmasına rağmen MVP olarak adlandırıldığı Super Bowl V’de durum böyle değildi.

1971 Chuck Hughes, adındaki oyuncu kalp krizi geçirdi ve öldü. Oyuncunun kan akışının yüzde 70’ini kısıtlayan arterleri tıkamıştı. Ama oyun devam etti.

Dwayne Johnson, nam-ı diğer The Rock, NFL’ye gitmeye çalıştı ama başarısız oldu.

Gelmiş Geçmiş En İyi 15 Super Bowl Devre Arası Şovu

Yılın en büyük spor etkinliklerinden biri Super Bowl. Dünyanın dört bir yanındaki futbol taraftarları, NFL sezonunun nasıl sonuçlanacağını görmek için seyrederken, milyonlarca insan Super Bowl devre arası şovunu izlemeye geliyor. 15 dakika boyunca dünyanın en büyük şovmenleri devre arası performansı sırasında miraslarını sağlamlaştırıyor.

Bu yılki devre arası şovunun manşetlerinde Eminem, Mary J. Blige, Dr. Dre, Snoop Dogg ve Kendrick Lamar yer aldı. 13 Şubat’taki tıklım tıklım dolu sahneye geçmeden önce, diğer unutulmaz Super Bowl devre arası performanslarına bir göz atalım.

15. Stevie Wonder, Gloria Estefan and Big Bad Voodoo Daddy (1999)

Bu üç sanatçı birlikte ilk tercihiniz olmayabilir, ancak 90’lı yıllarda ayrı ayrı o zamanın en büyük yıldızlarından bazılarıydı. Gloria Estefan, “Latin istilası” dönemine öncülük eden bir süperstardı ve 1999’da Stevie Wonder ile birlikte manşet olmak, nesiller ve türler arasında köprü kurmak için anıtsaldı. Big Bad Voodoo Daddy’yi eklemek, karışımı alt üst etmiş olabilir, ancak 90’ların harikaları arasında unutulmaz bir an yarattı.

14. Justin Timberlake (2018)

Eski NSYNC lideri Justin Timberlake, Janet Jackson fiyaskosundan 14 yıl sonra Super Bowl devre arası aşamasına geçti. Timberlake en büyük hitlerinden bazılarını seslendirmemeye karar verdi, ancak bu performansı yeni albümü “Man of the Woods”u tanıtmak için kullandı. Pek çoğu, bunun yavan bir performans olduğunu söyledi, ancak Timberlake’in devre arası şovunun küllerinden yükselişiydi.

13. The Rolling Stones (2006)

Mick Jagger ve Rolling Stones’un Super Bowl performansıyla ilgili akılda kalan iki şey var: Efsanevi grup, logolarından yola çıkarak bir sahnede performans sergilediler ve sadece üç şarkı söylediler – Evet! ÜÇ. “Start Me Up”, ” Satisfactiont” ile başladılar ve ” Rough Justice.” ile tamamladılar.

12. Lady Gaga (2017)

Lady Gaga, tarihin en eklektik sanatçılarından biridir ve herkes, devre arası performansının neleri ortaya çıkaracağını görmek için sabırsalanıyordu. Sahne kostümünden şarkı seçimlerine kadar birçok kişi Gaga’nın Super Bowl’da tam olarak ne yapacağını merak etti. Gaga daha “güvenli” olmaya karar verdi ve Star Bangled Banner’ın bir aranjmanıyla başlayarak tartışmasız bazı hitlerini seslendirdi.

11. Tom Pettyand the Heartbreakers (2008)

Sadece eski moda rock’n roll. Tom Petty’nin performansı genellikle en iyi Super Bowl ilk yarı şovlarının sıralamalarından çıkarılıyor, ancak bunu kesinlikle hakettiği için buraya dahil ediyoruz. “American Girl” ile işleri başlatarak, “Won’t Back Down”, “Full Moon Fever” ve duygusal “Free Fallin” ile takip etti ve “Runnin ’Down a Dream” ın heyecan verici bir yorumuyla performansını tamamladı.

10. Maroon 5 (2019)

NFL’nin Colin Kaepernick’i kara listeye almasına yönelik öfkeden sonra kimse 2019’daki devre arası gösterisi aşamasıyla ilgili bir şey yapmak istemedi. Cardi B ve Rihanna gibi yıldızlar performans fırsatını geri çevirdi, ancak Maroon 5 meydan okumayı kabul etmeye karar verdi. Tartışmalı performans, Travis Scott ve Big Boi’den kamera görüntülerini içeriyordu.

9. The Weeknd (2021)

2021 Super Bowl devre arası performansı, perili bir evin aynalarının içine sıkışmış müzik videosunu andırıyordu. Devre arası gösterisi esas olarak Tampa, Florida’daki Raymond James Stadyumu’nun üst katında gerçekleşti. The Weeknd, “Blinding Lights”a kadar sahaya çıkmadı.

8. Bruno Mars (2014)

O dönem Bruno Mars’ın kariyerinin en önemli özelliği, New York City’nin MetLife Stadyumu’ndaki ilk Super Bowl’unda Super Bowl XLVIII’deki performansıydı. Birçoğu, Hawaii yerlisinin böyle bir onur için yeterince üne sahip olacağından şüpheliydi, ama o kendini aşmayı başardı. Küçük çocukların Amerikan bayrakları önünde el ele tutuşmasıyla başlayan yürüyüş, askerlerin ‘’Just the Way You Are’’ı ailelerine adamaları ile sona erdi. Cesur ve eğlenceli performansta Red Hot Chilli Peppers ve Mars’tan bir davul solosu bile vardı.

7. Jennifer Lopez and Shakira (2020)

Jennifer Lopez ve Shakira, devre arası sahnesini sallayan ilk Latinler olmasa da 2020’de kesinlikle yüksek ses çıkardılar. Colin Kaepernick’in kara listeye alınmasıyla gösteri için bir sanatçı bulmak zordu, ancak Kolombiyalı tanrıça ve New York Porto Rikolu kraliçe sahne almak için hazırdı. Gösteride ayrıca Lopez’in Bruce Springsteen’in “Born in the U.S.A” şarkısını söyleyen kızı Emme’den bir kamera görüntüsü de yer aldı.

6. U2 (2002)

U2, Super Bowl XXXVI’da sahne aldıklarında en büyük canlı TV rock & roll anlarından birine sahipti. Gösteri 11 Eylül’den sadece birkaç ay sonra gerçekleşti ve İrlandalı rock grubu bu performansı güçlü ama duygusal kılmanın bir yolunu buldu. “Beautiful Day” ile başlayan gösteriye ardından “MLK” çalarak vefat edenlerin isimleri dev ekranda gezindi. “Sokakların Adı Olmayan Yer” ile sona eren unutulmaz bir andı.

5. Madonna (2012)

Madonna, Indianapolis’teki Super Bowl XLVI’da sahneyi coşturdu ve Spartalı askerler tarafından taşınan bir Yunan tanrıçası olarak geldi. Yanında performans göstermeleri için en yetenekli ve etkileyici yıldızlardan bazılarını getirdi. M.I.A, Nicki Minaj ile birlikte söylenen “Gimme Your Luvin” sırasında ve yine Cee Lo Green ile şarkı söyleyen Madonna’da orta parmağını gösterdi. “Music” ile “Party Rock Marşı”nın renkli bir LMFAO karışımı vardı. Performans harikaydı.

4. Katy Perry (2015)

Katy Perry, 2015’te Super Bowl XLIX’te sahneye çıktığında dev bir aslan kuklasının sırtına binerek kükremeyi başardı ve ardından “Firework” şarkısını söylerken gökyüzünde sürüklendi. Pop gösterisi, kendi hitlerinden üçünü seslendiren Lenny Kravitz ve Missy Elliott’tan kamera görüntüsü çeriyordu.

3. Beyoncé & Destinys Child (2013)

Beyoncé, tarihin en büyük devre arası performanslarından birini bir araya getirerek kendisini sonraki iki destansı şovun haklı olarak arkasına yerleştirdi. Ama bunu tek başına yapmadı. Kelly Rowland, Beyoncé ve Michelle Williams, Super Bowl XLVII sırasında Destiny’s Child’ın uzun zamandır beklenen yeniden bir araya gelmesi için buluştu.

Üçlü en büyük hitlerinden bazılarını seslendirdi: “Bootylicious”, ” Single Ladies” ve ” Independent Women”. Beyoncé ayrıca “Crazy in Love”dan “Baby Boy”a kadar Beyhive’ın en sevilen şarkılarını da söyleyedi.

2013 yapımı o kadar abartılıydı ki, Superdome’daki ışıkların yarısı söndü ve kısa bir süre sonra 33 dakika 55 saniyelik bir elektrik kesintisi yaşandı.

2. Michael Jackson (1993)

1993’teki bir devre arası performansının 2021’de bu kadar yüksek puan alması, Michael Jackson’ın zamanından ne kadar ilerde olduğunu gösteriyor. Muazzam repertuarının derinliklerine inmese de bir çocuk korosuyla “We Are the World”ü icra etti, ardından sahnenin ortasında devasa bir küre şişerken “Heal the World”ü okudu. Ayrıca “Billie Jean”i seslendirdi ve sahnede ay yürüyüşü yaptığından şüpheniz olmasın.

1. Prince (2007)

1 numaraya yükseldik ve bu noktada The Artist (Eski adıyla Prince) dışında kim olabilir?

Prince, Super Bowl XLI’daki evi tüm zamanların en iyi devre arası şovu yaptı. Performans ayrıca 2016’daki ölümünden sonra daha da ünlü oldu.

Bob Dylan’ın ” All Along the Watchtower”, Queen’in “We Will Rock You” ve Foo Fighters’ın “Best of You” şarkılarının mashup’larını kendi şarkılarıyla yaptı. Gösteriyi, yağmurda epik bir gitar solosu içeren Purple Rain’in en mükemmel yorumuyla kapattı.