Kuzey Karolina: Katran Ökçelilerin Eyaleti

Kuzey Karolina, ABD’nin doğusunda bulunan eyaletlerden biridir. 21 Kasım 1789 yılında 12. Eyalet olarak birliğe katılmıştır. Orta Atlantik Eyaleti olarak da bilinir. Güneyinde Güney Karolina, güneybatısında Georgia, batısında Tennessee, Kuzeyinde Virginia, doğusunda ise Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Büyüklük bakımından 50 eyalet arasında 28. Sırada olan Kuzey Karolina muhteşem dağ manzaraları, doğal parkları, büyüleyici sahilleri, yürüyüş parkurları, kültürü, tarihi, geniş çaplı iş ve kariyer imkanları ve ekonomikliği ile ABD’nin en güzel eyaletlerinden biridir. Kuzey Karolina güçlü ekonomisi, eğitim sistemi, teknoloji alt yapısı, finansal atmosferi, geniş iş imkanları ve kariyer olanaklarıyla ABD’de yaşamak için seçilebilecek en iyi eyaletlerindendir.

Amerika’da Ulusal Futbol Ligi (NFL), Basketbol Ligi (NBA), Hokey Ligi (NHL) ve Amerika’da oldukça popüler olan NASCAR motor sporuna ilgi duyanlar için Kuzey Karolina ideal eyaletlerin başında gelir. Raleigh,  Durham ve Chapel Hill eyalette yaşamak için en çok tercih edilen üç bölgedir. Michael Jordan’ı doğduğu, Wright Kardeşlerin tarihteki ilk başarılı uçuş denemesini yaptığı Kuzey Karolina  Pepsi markasının da doğduğu eyalet olarak bilinir. Günümüzde ABD’nin araştırma ve teknoloji merkezlerinden biri olarak kabul edilen eyalet kendine eşsiz doğası, küçük yerleşim yerlerine özgü sıcaklığıyla kendine has bir kimliği olan oldukça güzel bir eyalettir. Komşusu olan Güney Karolina’ya göre daha gelişmiş bir eyalet olan eyalet yaşam kalitesi bakımından da ilk sıralarda tercih edilmektedir.

İsmini İngiltere Kralı I. Charles’dan alan Kuzey Karolina’nın ABD’de “TheTar Heel State” veya “ The Old North State” takma adlarıyla bilinir. Kuzey Karolinalı sakinlere kısaca “tar heels (Katran Topuklular) adı verilir ve halkı bu isimle gurur duyar. Bu isim kökenini eyaletin tarihinden alır. Amerikan İç Savaşında Kuzey Karolinalı askerlerin birbirleri için kullandıkları bu isim, 1880’li yıllarda üniversiteler arasında yapılan beyzbol ve Amerikan futbolu oyunlarında kendilerine bir isim arayan Kuzey Karolinalılar tarihi oldukça eskilere dayanan bu ismi kullanarak popüler hale getirmişlerdir.

“Tar” kelimesi İngilizcede zift, katran anlamına gelir, tar heels katran ökçeliler anlamında kullanılan bir ifadedir. Eyalet geçmişte gemi endüstrisinde kullanılan malzemelerin tedariğinde lider eyaletler arasındaydı. Bu sektörde kullanılan katran maddesi, ağaç reçinelerinden elde edilir, zift haline getirilirdi. Sıcak yaz günlerinden yalın ayak çalışan işçilerin topuklarına yapışırdı. Zamanla bu sektörde bu ağır işlerde çalışan kişiler birbirlerine “rosin heel” (Reçine Topuk)  veya “tar heel” (Katranlı topuk) isimlerini vermeye başlamıştır. Amerikan iç savaşında Kuzey Karolinalı askerler bu takma isimleri birbirleri için de kullanmışlardır.

Eyalet 1860 Amerikan İç Savaşı’nda köleliğin kalkmasına karşı çıkmış ve Güneyliler tarafında yer almış bir eyalettir. Bu nedenle günümüzde de ABD’nin güney doğusundaki eyaletler için kullanılan “Güney Eyaletleri” (Southern States) grubunda yer alır. Kuzey Karolina halkı genel olarak güneyli olarak anılsa da Chapel Hill’de yaşayanlar Katran Ökçeliler (Tar Heels) ismiyle bilinirler. Gerek akademik alanda gerekse sporda önemli başarılara sahip olan The University of North Carolina at Chape Hill‘in Katran Ökçeliler adını slogan olarak kullanması, zaman zaman Kuzey Karolinalıların tümünün de Katran Ökçeliler olarak adlandırılmasında etkili olmuştur.

Tütün üretimi, mobilya sanayi ve tekstil alanında lider eyaletlerden biri olarak son yıllarda bioteknoloji, kimya, farmakoloji ve Canlı bilimi alanında atılım yapmış bir eyalettir. Tarımda tütün, mısır, saman, yerfıstığı ve sebze üretimiyle ön plana çıkarken mika taşı ve lityum üretiminde liderdir. Eyalette turizm de önemli bir gelir kaynağıdır. Golf, kayak, tatlı su ve tuzlu su balıkçılığı ve av aktiviteleriyle yılda 1 milyon turist çeken bir eyalet durumundadır. Eyalette 60’ın üzerinde devlet parkı, orman ve tarihi alan bulunmaktadır. Great Smoky Dağları Millî parkı, Cape Hatteras Ulusal Sahili, Cape Lookout Ulusal Sahili Kuzey Carolina’da görülmesi gereken yerlerdendir.

Eyalette, 60’ın üzerinde community kolejin yanı sıra yaklaşık 40 kolej ve üniversite bulunur. North Carolina Üniversitesi Amerika Birleşik Devletleri’nin en eski devlet üniversitesi olarak 1795 yılında kurulmuştur.  Michael Jordan başta olmak üzere çeşitli NBA yıldızlarının doğduğu eyalet basketbol, beyzbol ve Amerikan futbolu gibi pek çok spor dalında başarılı sporcular yetiştiren bir eyalettir. İlk motorlu uçağı uçurmayı başarmış Wright Kardeşlerin eyaleti olan Kuzey Karolina’nın plakasında Wright Kardeşler’e ithafen “first in flight” (Uçuşta Birinci) yazar.  Eyalet aynı zamanda PEPSI markasının doğduğu yerdir.

Başkenti: Raleigh

Eyalet Kısaltması: NC/N.C

Nüfus: 10,453,948

Motto: Esse quam videri ((To be rather than to seem)

Takma Adı:  Tar Heel State

En Büyük 10 şehri: Charlotte, 775,202; Raleigh, 423,179; Greensboro, 277,080; Durham , 239,358; Winston-Salem, 234,349; Fayetteville, 202,103; Cary, 145,693; Wilmington, 109,922; High Point, 106,586; Greenville, 87,242

Kapladığı Alan: 53,819sqmi(139,390 km²)

ABD temsilci sayısı: 13

Coğrafya

Batıda Appalachian Dağları, merkezde Pledmont Platosu ve Doğuda Atlantik Kıyı Ovası olmak üzere üç bölüme ayrılır. Orta Atlantik Eyaleti olarak da bilinir. Güneyinde Güney Karolina, güneybatısında Georgia, batısında Tennessee, Kuzeyinde Virginia, doğusunda ise Atlas Okyanusu ile sınırlıdır. 136,413 km2 bir alan kaplayan eyalet büyüklük bakımından 50 eyalet arasında 28. sıradadır. Eyalet Doğu Düzlükleri, Piedmont ve Dağlık bölge olmak üzere toplam 3 büyük bölgeye ayrılmıştır. Kuzey Carolina’nın nüfusu 7.4 milyonun üzerindedir. 41 dağ, 10 doğal park ve 4 ulusal ormanı bulunan Kuzey Karolina, yürüyüş parkurları,  su kaynakları, nehirleri ve gölleriyle muhteşem bir doğaya sahiptir.

İklimi

Eyaletin coğrafi özellikleri eyalete çeşitli iklim farklılıkları kazandırmıştır. Bu nedenle eyalet içinde birbirinden farklı iklim koşulları hakimdir. Nemli ve subtropikal iklimin ağırlıkla görüldüğü eyalette kışlar kısa ve ılık geçer. Kar yağışının oldukça nadir görüldüğü yerlerden biri olan eyalette yazlar nemli ve sıcaktır. Dağlık bölgede ortalama karasal iklim özellikleri görülür, ancak yazlar serin ve güneyde subtropikal bölgelerde yağmurludur. Sahil ovasında bulunan Wilmington şehri ocak ayında ortalama 8 °C sıcaklığa, temmuz ayında 21 °C sıcaklığa sahiptir. Piedmont’ taki yer alan Charlotte şehrinde, ocak ayı için ortalama sıcaklık 6 °C, temmuz ayı için 26 °C ‘dir. Dağlık bölgede bulunan Asheville’ de Ocak ayında sıcaklık 2 °C, Temmuz ayında 22 °C’ yi bulmaktadır.

Tarih

1580’li yıllarda İngilizler eyalette iki koloni kurmuştur. 1600’lü yıllarda Virginia Bölgesinden daimî göçmenlerin yerleştiği eyalet “Carolina” adıyla Britanya kolonisine katılmıştır. Eyalet 1775 yılında Büyük Britanya’dan bağımsızlığını ilan eden ilk koloni olmuş, Amerikan Devrimi’nden sonra 12. Eyalet olarak birliğe katılmıştır. 1861 yılında eyalet birlikten ayrılmış ve Amerikan İç Savaşı’nda Konfederasyon ‘a katılmıştır. 1865 yılında eyalet birlikleri geri çekilmiş, 1868 yılında tekrar birliğe kabul edilmiştir. 1903 yılında Wright Kardeşler ilk kez eyalette tarihin ilk başarılı uçuş denemesini yapmıştır. 20.yy Kuzey Karolina’nın modern bir eyalet olarak ortaya çıktığı önemli bir yüzyıl olmuştur.

Burada yaşamanın önemli avantajlarından biri eyaletin farklı ülkelerden ve kültürlerden gelerek bu güzel eyaleti yurt edinmiş sakinleridir. Eyalet küçük yerleşim yerlerine has arkadaş canlısı sakinleriyle ünlüdür. Farklı ülkelerden ve kültürlerden göçmenlerin yaşadığı; çeşitlilikten ve çok kültürlülükten beslenmiş bir eyalettir.

Kuzey Karolina’da Sosyal Yaşam

Bu eyalette yaşamanın en büyük avantajlarından biri küçük kasabalara özgü insan sıcaklığının ve komşuluk ilişkilerinin Kuzey Karolina’da diğer pek çok eyalete göre ön planda olmasıdır. Sahip olduğu güzel doğası Kuzey Karolina sakinlerinin doğa sporlarıyla oldukça ilgili olmasını sağlamıştır. Golf başta olmak üzere pek çok outdoor sporu eyalette oldukça popülerdir.

Kuzey Karolina spora ilgi duyanlara da pek çok alternatif sunar. Amerika’da Ulusal Futbol Ligi (NFL), Basketbol Ligi (NBA), Hokey Ligi (NHL) ve Amerika’da oldukça popüler olan NASCAR motor sporuna ilgi duyanlar için Kuzey Karolina ideal eyaletlerin başında gelir.

ABD’nin güney bölgelerinde oldukça popüler olan, geleneksel müzik türü  Bluegrass, country müziği ve İncil müzikleri de popülerdir. Yaz boyunca bu müzik türlerini seven eyalet sakinleri büyük konser etkinliklerinde bir araya gelir. Eyalette popüler müziğin de birçok dinleyicisi vardır; Raleigh, Greensboro, Winston-Salem ve Charlotte’ da Senfoni orkestraları bulunur. Opera toplulukları, Raleigh, Greensboro ve Charlotte’ da gösteri düzenlerler. Tarihi oyunların sahnelendiği Kuzey Karolina yaz döneminde çeşitli konser etkinliklerine de ev sahipliği yapar.

Kuzey Karolina’da Turizm

Kuzey Karolina’da 60’ın üzerinde fazla devlet parkı, orman ve tarihi alan vardır. Ulusal park alanları, Great Smoky Dağları Millî Parkı, Cape Hatteras Ulusal Sahili, Cape Lookout Ulusal Sahilinden oluşmaktadır.

Turizm önemli bir gelir kaynağıdır. Golf, kayak, tatlı su ve tuzlu su balıkçılığı ve av aktiviteleriyle yılda 1 milyon turist çeken bir eyalet durumundadır. Golf için ABD’de en çok tercih edilen eyalette Great Smoky Dağları, Blue Ridge Doğal Parkı gibi pek çok doğal park sıklıkla ziyaret edilen noktalardandır. Eyalette Croatan, Uwharrie, Pigsah ve Nantahala olmak üzere dört milli orman bulunmaktadır.

Doğal güzelliklerin yanı sıra eyalette pek çok müze bulunmaktadır. Raleigh’de bulunan Kuzey Karolina Sanat Müzesi ile Kuzey Karolina Tarih Müzesi, Charlotte’da bulunan Mint Sanat Müzesi ile Charlotte Doğa Müzesi, Beaufort’ta bulunan North Carolina Denizcilik Müzesi ve Greensboro’da bulunan Greensboro Tarih Müzesi Kuzey Karolina’yı kültürü ve tarihiyle yakından tanımak isteyenler için ziyaret edilmesi gereken yerlerdendir. Chapel Hill’de bulunanKuzey Karolina Botanik Bahçesi, Asheville yakınlarında bulunan Biltmore yalısı ve Asheboro yakınlarında bulunan Kuzey Karolina Hayvanat Bahçesi eyalette gezilebilecek diğer yerlerdendir.

Kuzey Karolina’da Sağlık

Eyalette ulusal düzeyde popüler 4 tıp fakültesi bulunmaktadır. Duke Üniversitesi, Doğu Carolina Üniversitesi, Chapel Hill Kuzey Karolina Üniversitesi, Wake Forest Üniversitelerine ev sahipliği yapan eyalette 100’den fazla hastane bulunmaktadır. Kuzey Karolina’da doktor muayene ücreti 112 dolar, diş hekiminde muayene ücreti 135 dolar’dır.

Kuzey Karolina’da Güvenlik ve Yaşam

Suç oranı düşük eyaletlerden biridir. Eyalette bulunan Whiteville, Oxford ve Gastonia şehirleri  işsizlik oranı yüksek şehirler arasında olup, bu şehirlerin suç oranı ABD suç oranı ortalamasının biraz üstündedir. 50 eyalet içinde suç oranı bakımından 26. Sırada olan Kuzey Karolina şehirlerinde genel olarak suç oranı düşüktür.

Kuzey Karolina’da Eğitim

Eyalette büyüyen sektörlerin yanında eğitim sektörü de Kuzey karolina ekonomisini büyük bir ivme kazandırmış sektörlerdendir. Kuzey Karolina Devlet Üniversitesi, Duke Üniversitesi, ve Chapel Hill Kuzey Karolina Üniversitesi olmak üzere toplam 3 üniversitenin beraber faaliyet gösterdiği RTP (The Research Triangle) ya da kısaca The Triangle,ABD’nin en büyük araştırma ve teknoparklarından biridir.1959 yılında kurulmuş olan bu büyük araştırma merkezi Raleigh, Durham ve Chapel Hill şehirlerini içine alacak büyüklükte bir alandır.Wake Forest Üniversitesi Davidson College, and Appalachian Eyalet Üniversitesi eyalette bulunan diğer başarılı üniversitelerdendir.

Kuzey Karolina’da Ekonomi ve İş Alanları

Tütün ve üretim tesisleriyle ön planda olan eyaletlerden biri olarak 20.yüzyılda teknoloji alanında önemli bir sıçrayış gerçekleştirmiştir. Finans, enerji ve bilgi teknolojisi hızlı büyüyen sektörler olarak eyaleti finansal olarak ABD’de önemli bir noktaya taşımıştır.

Eyalet ABD’nin en büyük ikinci bankacılık merkezidir. AT&T, Lowe’s, Compass Group, Microsoft, Nucor, Wells Fargo, ve Bank of America eyalette faaliyet gösteren büyük firmalar arasındadır. Finans, enerji, bioteknoloji, have ve uzay teknolojisi, mobilya sektörü eyaletin ekonomisini canlı tutan alanlardır. ABD’nin en büyük 3.elektrik üreticisi olan Kuzey Karolina’da enerji alanında Duke Energy, Siemens, GE Hitachi gibi büyük şirketker faaliyet göstermektedir. Bioteknoloji lanında faliyet gösteten şirketler son yıllarda Kuzey Karolina’ya büyük ilgi göstermiştir. Kuzey Karolina üniversitelerinin ve araştırma merkezinin sunduğu imkanların bu ilgide payı büyüktür.

Biogen, BD, Merck, Bayer ve pek çok firma bu alanda faaliyet gösteren ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlayan firmalar arasındadır. Uzay ve hava teknolojisi özellikle yeni mezunların büyük ilgi gösterdiği alanlardır. Savunma sanayi ve güvenlik endüstrisinde faaliyet gösteren Honda Jet, Honeywell, GE Aviation ve Lockheed Martin bu alanda faaliyetlerine devam eden büyük firmalardandır. Kuzey karolina dünyanın mobilya başkenti olarak bilinen bir eyalettir. Dünyanın en büyük mobilya üreticilerine ev sahipliği yapan eyalette dünyanın en büyük mobilya şovları ve fuarları yapılmaktadır. Ashley Furniture, Ethan Allen, Century ve daha pek çok firma eyalette faaliyet gösteren mobilya devleri arasındadır.

Doğal Afetler  Yönünden Kuzey Karolina

Doğal afetler yönünden dikkat edilmesi gerekilen bir yerdir. Kışların ılık geçtiği Kuzey Karolina kasırga ve  fırtınaların zaman zaman yaşandığı eyaletlerdendir. Kasırga ve fırtınalar sahil bölgesinde etkisini gösterir. 1 Haziran-30 Kasım arasındaki dönem olası kasırgalar için eyalet sakinlerinin dikkatli olması gereken bir dönemdir. Eyalette yaşamak isteyen kişilerin ev sigortası yaptırması, kasırga ihtimali olan dönemlerde güvenlik uyarılarını dikkate alması  gerekir.

Kuzey Karolina’da Yaşam Giderleri

Yaşam giderlerinin uygun olduğu ekonomik eyaletlerden biridir. Pek çok kaynağa göre 50 eyalet içinde yaşamın en ekonomik olduğu  12.eyalet olarak listede yer alan Kuzey Karolina’da yıllık medyan gelir 51,010$, medyan ev kiraları aylık 1,208$ civarındadır. Eyalette ev kiraları, ulaşım giderleri, sağlık ücretleri, market alışverişi, ısınma ve elektrik giderleri gibi diğer yaşam masrafları ABD ortalamasının altındadır. Bu avantaja ek olarak vergi ödemeleri bakımından 50 eyalet içinde en az vergi ödeyen 24.eyalettir.

Eyaletin en ekonomik şehirleri arasında gösterilen Asheville’de yaşam giderleri New York City’den %44 daha düşüktür. Maaş ve gelir açısından karşılaştırıldığında Asheville Şehri’nde maaşlar New York City’den sadece %27 düşüktür. Isınma, elektrik, internet gibi diğer yaşam giderleri bakımından eyaletin gözde şehri Charlotte ABD ortalamasından %14 daha düşüktür. Eyalette bulunan en ekonomik şehirler Greensboro, High Point ve Winstom-Salem şehirleridir.

Brevard, Asheville, New Bern, Outer Bank ve  Davidson eyalette emekliler için yaşam giderleri ve yaşam kalitesi bakımından en ideal şehirler olarak ön plana çıkmaktadır.

Kuzey Karolina’da Ev Fiyatları

Kuzey Karolina ‘nın yaşamak için en ideal şehirlerinin başında gelen Charlotte’da medyan ev fiyatları 240 bin dolar civarındadır.

Kuzey Karolina’da Ev Kiraları

Eyalette bir stüdyo dairenin aylık kirası yaklaşık 985$ ‘dır.  Stüdyo daire tipi konaklama için ABD ortalaması 1,050 dolar civarındadır. 2 yatak odalı bir ev için kiralar 940$, (ABD ortalaması 1,200 $)  3 yatak odalı bir ev için 1,100 $ civarındadır. (ABD ortalaması 1,500$)