The Empire State : New York Eyaleti

New York, ABD’nin Orta Atlantik ve Kuzeydoğu bölgesinde bulunan eyaletlerinden birisidir. Başkenti Albany, en büyük şehri New York’tur. 62 vilayeti ile ülkenin nüfusu en yüksek dördüncü eyaletidir. Vermont, Massachusetts, Connecticut, New Jersey ve Pensilvanya ile karadan, Rhode Island ile de sudan komşudur. Ayrıca Kanada’nın Québec ve Ontario bölgelerine uluslararası sınırı vardır.

New York’un bulunduğu yere Avrupalılar tarafından gerçekleştirilen ilk ziyaret 1524’teydi. Bu tarihte Fransız Kraliyeti donanmasında bulunan İtalyan kâşif Giovanni Verrazzano şehre Nouvelle Angoulême (“Yeni Angoulême”, Angoulême Fransa’da bir şehirdir) adını verdi. Daha sonra kürk ticaretine başlayan Hollandalılar tarafından Nieuw Amsterdam adı verilen şehrin Manhattan adası Amerika yerlilerinden 1626 yılında bugünün tutarıyla 1000 dolara satın alındı. 1664 yılında İngilizler tarafından fethedilen şehre York ve Albany İngiliz Dükü’ne ithafen New York adı verildi.

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük şehir olan, ülkenin finans kültür ulaşım ve üretim merkezi New York burada bulunmaktadır. New York Eyaleti, ülke nüfusunun %6.41’ini barındırmaktadır. 62 bölgeden (county) oluşan New York Eyaleti’nde nüfusun çoğu; Bronx, Kings, New York, Queens ve Richmond bölgelerini kapsayan ve ülkedeki en fazla nüfusa sahip olan New York City, Suffolk ve Nassau bölgelerinde toplanmıştır.

Başkenti: Albany

Nüfus: 19,45 milyon (2019)

Motto ve Takma Adı: The Empire State – Excelsior

New York’un eyalet sloganı, Latince’de kelimenin tam anlamıyla “her zaman yukarı” anlamına gelen “Excelsior” dur. New York’un eyalet sloganı 1778’de kabul edildi ve hem eyaletin mührü hem de bayrağında yer aldı. Excelsior kelimesinin New York eyalet sembolü statüsüyle bağlantılı olarak yorumlanması, New York vatandaşlarının sıkı çalışma ve sebat yoluyla daha yüksek hedeflere ulaşma gayretini temsil etmesidir.

New York Eyaleti Şehirleri

En Büyük 10 Şehri: 1-New York (8.274.527), 2-Buffalo (279.745), 3-Rochester (211.091), 4-Yonkers (196.425), 5-Syracuse (141.683), 6-Albany (93.523), 7-New Rochelle (72.967), 8-Mount Vernon (67.924), 9-Schenectady (61.280), 10-Utica (59.336)

Kapladığı Alan: 141,300 km²

İdari Bölge Sayısı- County Sayısı: 62

Eyalet Simgesi

Çiçek: Gül (1955)

Ağaç: Şeker akçaağacı (Acer saccharum Marsh) (1956)

Kuş: Bluebird (Sialia sialis) (1970)

Balık: Benekli deniz alası (Salvelinus fontinalis) (1975)

İklimi

New York eyaletinin iklimi genellikle nemli karasal iken, eyaletin aşırı güneydoğu kısmı (New York City ve Long Island bölgesi) daha sıcak nemli subtropikal iklim bölgesinde yer alır. Kış sıcaklıkları, Ocak ve Şubat aylarında New York eyaletinin çoğunda sıfırın altında, ancak New York City de dahil olmak üzere Atlantik kıyı şeridi boyunca donma noktasının birkaç derece üzerindedir.

Nüfus Bakımından Newyork Eyaleti

New York Eyaleti, son tahminlerimize göre Amerika Birleşik Devletleri’ndeki dördüncü en büyük eyalettir. Florida kısa süre önce 2014’te New York’u geçerek ve Empire State’i Amerika Birleşik Devletleri’nde 4. sıraya çıkararak en kalabalık üçüncü eyalet oldu. Temmuz 2015’teki son resmi tahminler, New York’un nüfusunu 19.795.791’e çıkardı. Bu tahmin, 2010’dan bu yana %2,1’lik bir artışı temsil ediyor.

New York Eyaleti, 47.126 mil kare alana, mil kare başına 421 kişilik bir nüfus yoğunluğuna sahiptir. Çoğu insan New York Eyaletini düşündüğünde, hemen ABD’nin en büyük şehri olan New York akıllara gelir. New York aynı zamanda ülkenin en yoğun nüfuslu büyük şehridir. New York eyaletinin nüfusunun yaklaşık %43’ü New York’u oluşturan 305 mil karelik alanda yaşıyor. New York eyaletindeki bir sonraki en büyük şehir, 250.000’den fazla sakiniyle Buffalo’dur. Bu, New York şehrinin New York’taki en büyük ikinci şehirden 33 kat daha büyük olduğu anlamına gelir. New York’un eyalet başkenti Albany, 100 binin biraz altında nüfusa ev sahipliği yapıyor.

New York’taki en kalabalık ilçeler Kings County (2.648.771), Queens County (2.358.582) ve New York County’dir (1.664.727).

New York eyaletinde her ırktan ve inançtan insan yaşamakta ve farklı etnik kimlikler bu bölgede zengin bir kültürel çeşitliliğe yol açmıştır. Giderek daha fazla insanın iş ve diğer fırsatlar için New York’a gelmesiyle, bu çeşitlilik daha da büyüyecek ve New York’a hâlihazırda beslediğinden daha zengin bir kültürel kimlik kazandıracak.

New York Eyaletinde, 200’den fazla milletten insan yaşıyor. Buna Portekizli, Alman, Hollandalı, Rus, İsveçli ve Yunan kökenli insanlarda dâhildir. Ayrıca, New York’un Albany, güneydoğu ve orta bölgeleri ağırlıklı olarak İtalyan Amerikalı ve İrlandalı Amerikalıdır. New York’un batı bölgelerinde çok sayıda Alman Amerikalı ve New York’un kuzey ucunda yaşayan Fransız Kanadalılar vardır. New York’ta ikamet eden nüfusun ortanca yaşı 38,2’dir.

Eyalette kadınların erkeklere oranı yaklaşık %51,5 kadın ve %48,5 erkektir. 2004 verilerine göre, eyaletin toplam nüfusunun %20’sinden fazlası yabancı uyruklu olarak sınıflandırılmıştır. Bu istatistik, şehir nüfusunun %36’sının yabancı uyruklu olduğu New York’ta daha da yüksek. Bu oran, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en yüksek yabancı uyruklu şehir yüzdesidir.

New York eyaleti, ülkedeki en yüksek 2. Asyalı Amerikalı nüfusa sahiptir. New York’un toplam Afro-Amerikalı nüfusu, ülkede 2. sırada yer alırken, Afro- Amerikalıların yüzdesi açısından 13. sırada yer alıyor.

Eyaletteki Hispaniklerin yüksek yüzdesi esas olarak Porto Rikolulardan oluşuyor. New York, ülkedeki en yüksek Porto Rikolu nüfusuna sahiptir.New York Eyaleti ayrıca en büyük Dominikli nüfusuna sahip olmasıyla beraber,  hızla büyüyen bir Bangladeşli Amerikalı ve Pakistanlı Amerikalı nüfusa da sahiptir.

New York State Tarihçe

Hollandalılar ilk olarak 1624’te Hudson Nehri kıyısına yerleştiler; iki yıl sonra Manhattan Adası’nda New Amsterdam kolonisini kurdular. 1664’te İngilizler bölgenin kontrolünü ele geçirdi ve adını New York olarak değiştirdi. Orijinal 13 koloniden biri olan New York, Amerikan Devrimi sırasında çok önemli bir siyasi ve stratejik rol oynadı. 1892 ve 1954 arasında, milyonlarca göçmen New York Limanı’na geldi ve ABD vatandaşı olma yolculuğunda Ellis Adası’ndan geçti.

Amerikalıların yüzde 40’ına kadarının bu giriş limanına en az bir atasını izleyebileceği tahmin ediliyor. Eyaletin en büyük şehri olan New York City, New York Menkul Kıymetler Borsası’na ev sahipliği yapar ve büyük bir uluslararası ekonomik merkezdir. 11 Eylül 2001’de, kaçırılan iki uçağın New York’taki Dünya Ticaret Merkezi’nin İkiz Kuleleri’ne çarpmasıyla ABD tarihindeki en kötü terör saldırısı meydana geldi. Saldırılar İslami terör örgütü El Kaide’nin on dokuz üyesi tarafından başlatıldı. Her iki bina da çöktü ve yaklaşık 3.000 kişi öldü.

New York’ta Sosyal Yaşam

Doğal George Gölü’nün yüzlerce metre yukarısından paraşütle paraşütle atlayabilir veya Long Island kıyı şeridi boyunca ata binmenin heyecanını yaşayabilirsiniz. “Doğu’nun Büyük Kanyonu”, Letchworth Eyalet Parkı’nı görebilir veya Ausable Chasm’deki eşsiz kaya oluşumlarını ve dolambaçlı su yollarını keşfedebilirsiniz. Adirondacks’ta akarsu raftinginin coşkusunu hissedebilir, huzurlu ormanlarda ve Catskills’in dağ manzarasında yürüyüş yapabilirsiniz. İyi yemek ve içecek gibi mi? Eyaletin şarap veya el yapımı içecek parkurlarını gezebilir ya da Hudson Vadisi’nde yemek yiyebilirsiniz.

Kendinizi New York Eyaleti’nin dünyaca ünlü müzelerine ve kültür kurumlarına bırakın Milyonlarca dönümlük korunan vahşi doğası ve 2.000 milden fazla yürüyüş ve bisiklet parkurları ile New York Eyaleti bir doğa severlerin cennetidir. Aslında, 6,2 milyon dönümden fazla olan Adirondack Park, Alaska dışındaki en büyük parktır.

Eyalet genelinde, genişleyen Finger Lakes bölgesindeki The Gorges gibi güzel doğal arazileri ve bol manzaraları keşfedeceksiniz. Iroquois Ulusal Yaban Hayatı Sığınağı gibi bir vahşi yaşam sığınağında seyahat ederken veya bir doğa koruma alanında piknik yaparken kuş gözlemciliğini deneyebilirsiniz. Allegany State Park’ın göletlerinde yeşillik turuna çıkın. Natural Stone Bridge’deki milyar yıllık bir mağaranın mağaralarını keşfetmeyi deneyin.

New York kültür açısından zengindir. Fenimore Sanat Müzesi’nde veya dünyanın dört bir yanından vizyonerler çeken Rochester Çağdaş Sanat Merkezi’nde içinizdeki sanatçıyı ortaya çıkarın. The Strong Museum of Play ve Corning Museum of Glass gibi müzelerde yaratıcı, etkileşimli etkinliklerle eğlenin.

En iyi performans sanatlarını deneyimlemek istiyorsanız, Buffalo’daki Shea’s’tan, her yaz sevgili New York Balesi’nin yanı sıra açık hava konserlerine ev sahipliği yapan Saratoga Gösteri Sanatları Merkezi’ne kadar tiyatroları ziyaret edebilirsiniz.

Eyaletin en popüler yerlerinden bazıları Niagara Şelalesi, Adirondacks, Catskills ve Hudson Vadisi boyunca şarap turları. New York Eyaleti, Empire State’i yeni bir perspektiften görmek için uçak ve balon turları bile sunuyor.

Adirondacks bölgesinde 3.000’den fazla gölet ve göl olduğunu biliyor muydunuz? Bin Adalar, beş gemi enkazının tüplü dalgıç cenneti haline geldiği ünlü St. Lawrence Nehri’ne ev sahipliği yapmaktadır. New York’taki 215  milli park sosyal yaşama can veriyor. Long Island’ın plajları dinlenmek ve sörf ve tekne gezintisi gibi yaz sporları için mükemmeldir.

Hunter Mountain’da, Kuzey Amerika’daki en uzun, en hızlı ve en yüksek Zipline Turunu ve dünyanın en büyük ikinci Zipline Turunu deneyimleyebilirsiniz.

New York Eyaleti restoranları, başka hiçbir yerde olmayan yemek yolculukları sunuyor. 20.000’den fazla çeşitli restoran ve dünyanın en iyi şeflerini bulunduruyor.

New York Eyaleti’nde Turizm

Coğrafi olarak farklı 11 tatil bölgesi ile New York’un birinci sınıf turizm endüstrisi, doğal güzelliğinin tadını çıkarmaya gelen her tür ziyaretçiyi ağırlıyor. New York’un turizm işletmeleri, hayranlık uyandıran şehir ışıklarından yüksek dağ zirvelerine, kumlu plajlara, doğal göllere ve dünyaca ünlü şarap ve el yapımı içecek parkurlarına kadar bir dizi dinamik ortamda hem ziyaretçi destinasyonları hem de ekonomik itici gücü haline gelmiş durumda. 2019’da New York Eyaleti’nde rekor düzeyde 265,5 milyon ziyaretçi ağırlandı ve gelen turistler 73,6 milyar dolar harcadı. Buna takiben turizm 117,6 milyar dolarlık ekonomik etki yarattı.

New York City, inkar edilemez bir şekilde eyaletin en popüler turistik yeridir ve ünlü cazibe merkezleriyle doludur. Manhattan ilçesi, Central Park, Times Meydanı, Empire State Binası ve çok daha fazlası gibi şehrin en gözde yerlerinin çoğuna ev sahipliği yapmaktadır.

New York Eyaletinde ki En Popüler Turist Noktaları: Özgürlük Heykeli ve Ellis Adası, Times Meydanı, Central Park, Niagara Şelalesi, Finger Gölü, Placid Gölü, George Gölü, Cooperstown, Bin Adalar, Adirondack Dağları bulunmaktadır.

New York Eyaleti’nde Sağlık

Amerika’da sağlık hizmetleri kalitesi bakımından en iyi 7. Eyalet olan New York Eyaletin’de 214 hastane bulunmaktadır. New York City, ülkenin en iyi 10 hastanesinden biri olan NewYork-Presbiteryen Hastanesi’ne ev sahipliği yapmaktadır. 2005 U.S.News & World Report “Amerika’nın En İyi Hastaneleri” araştırmasına göre NewYork-Presbiteryen Hastanesi ülkede yedinci sırada yer alıyor. NewYork-Presbyterian aynı zamanda listelenen 17 tıp uzmanlığının tamamında yer alan tek New York metropolitan hastanesidir.

Bunlar arasında Kanser; Sindirim Hastalıkları; Kulak burun ve boğaz; Geriatri; jinekoloji; Kalp ve Kalp Cerrahisi; Hormonal Bozukluklar; Böbrek hastalığı; Nöroloji ve Nöroşirürji; Oftalmoloji; Ortopedi; Pediatri; Psikiyatri; Rehabilitasyon Tıbbı; Solunum bozuklukları; Romatoloji; ve Üroloji vardır. New York Eyaleti nüfusunun %7.5’inde sağlık sigortası bulunmamakla beraber %27.1 obezite oranı ile en az obezite yüzdesine sahip 6. Eyalettir.New York Eyaletin’de hiçbir devlet desteği almayan bir kişinin kapsamlı bir sağlık sigortası için aylık 701 dolar bütçe ayırması gerekir.

New York Eyaleti’nde Eğitim

New York Eyaleti Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en iyi 14. genel eğitim sistemine sahiptir. New York’un eyalet çapındaki devlet üniversitesi sistemi, Albany Üniversitesi, Binghamton Üniversitesi, Buffalo Üniversitesi ve Stony Brook Üniversitesi gibi en üst sıradaki okulları içeren New York Eyalet Üniversitesi’dir. (SUNY).

Eyalet genelinde 64 kampüse yayılan toplam 459.550 öğrenci ve 1.1 milyon sürekli eğitim öğrencisi ile SUNY, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük kapsamlı devlet üniversitesi sistemidir. New York’un en büyük devlet üniversitesi, ABD Başkanı ve Başkan Yardımcısı Millard Fillmore tarafından kurulmuştır.

New York Şehir Üniversitesi (CUNY), New York şehrinin devlet üniversitesi sistemidir ve SUNY sisteminden bağımsızdır. 11 kıdemli kolej, bir onur koleji, 7 topluluk koleji, doktora veren bir yüksek lisans okulu, gazetecilik okulu, hukuk okulu, CUNY tıp Okulu, profesyonel çalışma okulu ile Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük şehir üniversitesidir. 274.000’den fazla derece-kredi, yetişkin, sürekli ve profesyonel eğitim öğrencisi, New York City’nin beş ilçesinde bulunan kampüslere kayıtlıdır.

New York Eyaleti’nde Güvenlik

Genel olarak, New York güvenlik açısından ülkenin geri kalanındaki eyaletlere kıyasla çok iyi durumda: şiddet içeren suç oranı ülkedeki 24. sırada. New York’un münferit şehirleri, belirli bir topluluğun güvenliğini ölçmek için kullanılan FBI suç istatistiklerinin ve kolluk görevlilerinin ikamet edenlere oranının bir kombinasyonu olan Güvenlik Endeksinde çok iyi performans gösteriyor. Eyaletdeki en güvenli beş şehir: East Hampton Town, Port Washington, Floral Park Village, Southold Town, Mamaroneck Town.

Doğal Afetler Yönünden New York Eyaleti

New York’ta hangi doğal afetler var? New York’ta yaşanan en yaygın doğal afetleri arasında şiddetli fırtınalar, seller, kış fırtınaları, tropik fırtınalar, orman yangınları ve elektrik kesintileri bulunur. Diğer daha nadirlikteki afetler arasında kasırgalar, toprak kaymaları, kuraklıklar ve tsunamiler olduğunu söyleyebiliriz. New York Eyaletin’de 1953’den bu yana 95 adet çeşitli doğal afet yaşanmıştır. Dünyanın en pahalı şehirlerinden biri olan New York, en az afet riskini yaşıyor.

Deprem, kasırga ve orman yangınları şansı neyse ki zayıf. Son on yılda, bir önceki 4 yıl öncesine ait olmak üzere toplam 19 dolu olayı rapor edilmiştir. Çevredeki nehirlerdeki taşan su seviyeleri nedeniyle tünellerde ve alçak alanlarda ara sıra yaygın olarak görülen taşkınlara sık sık rastlanılır fakat taşkınların önüne geçmek pekte zor değil. New York Eyaletinin Atlantik’le karşı karşıya olduğu göz önüne alındığında, olabilecek en kötü şey, elbette, geçen kasırgalardır. En sonuncu kasırga, elektrik kesintilerinde ve büyük sel baskınlarında büyük aksamalara neden olacak kadar yağış üreten Sandy Kasırgası’dır (2 Kasım 2012). Bu çapta felaketler çok nadirdir, ancak iklim değişikliği ile her şeyin olabileceğini söyleyebiliriz.

New York Eyaleti’nde  Ev Fiyatları

New York’taki tipik bahçeli 4 yatak odalı bir evlerin değeri ortalama 367.731 dolar. Bu değer mevsimsel olarak değişir ve yalnızca orta fiyat katmanını içerir. New York’taki ev değerleri geçen yıl yüzde 14,6 arttı. Amerika Birleşik Devleti’ndeki ortalama ev fiyatı olan 269,039 dolar göz önüne alındığında New York Eyaleti’nin en pahalı ev fiyatlarına sahip 8. Eyalet olduğunu görüyoruz. New York şehrindeki ev fiyatlarına bakarsak ise Zillow’a göre, şu anda piyasada listelenen evlerin ortalama fiyatı 779.000 dolar. StreetEasy’nin Fiyat Endeksi metriğine göre, Kasım 2019’da Manhattan evlerinin medyan fiyatı 1,6 milyon dolar; Brooklyn’de ise 969.000 doların biraz üzerinde.

New York Eyaleti’nde Kiralık Ev Fiyatları

New York Eyaleti’nde ortalama aylık kira ücreti 1,280 dolardır. Eyaletin büyük ve pahalı olan şehri New York’ta ise durumlar bu şekilde :

Şehir Merkezinde Daire (1 yatak odası) 3.100.74 dolar.

Şehir Merkezi Dışında Daire (1 yatak odası) 2.134.24 dolar.

Şehir Merkezinde Daire (3 yatak odası) 6.376.88 dolar.

Şehir Merkezi Dışında Daire (3 yatak odası 3.623,32 dolar.

New York şehrinde yaşayanların %67.4’ü kirada oturmaktadır.

New York Eyaleti’nde Yaşam Giderleri

Maaşınızın çoğunu kiraya harcamanızı gerektiren bir şehirde rahat yaşamak zor. Ancak bütçenizi iyi planlamanız şartıyla New York’a taşınmanız başarılı bir şekilde mümkündür. Ortalama bir NYC sakini yıllık ulaşım maliyetlerine 4.332 dolar harcarken, iki çocuklu dört kişilik bir aile 11.773 dolar harcıyor.

Maliyetleri düşük tutmak ve mutfakta geçirdiğiniz zamanın tadını çıkarmak istiyorsanız, gıda için yıllık 3.690 dolar veya aylık 307.50 dolar ödemeyi yapacağınız bilince bütçenizi   ayarlamanız gerekir.. Dört kişilik bir aileyi besliyorsanız, yıllık 10.806 dolar veya aylık 900.50 dolar ödemeyi bekleyebilirsiniz. New York’ta, ortalama bir sakin, işveren sponsorluğundaki bir sağlık sigortası poliçesine yılda 2.935 dolar öderken, dört kişilik bir aile 7.153 dolar ödüyor.

New York City’deki ortalama hizmet maliyetleri aylık 273.04 dolar veya yıl için 3.276.48 dolardır. Bu oran, su, elektrik ve gaz dahil olmak üzere temel hizmetleri kapsar. Ortalama bir ABD sakini, cep telefonu hizmeti için aylık 94 dolar ve internet hizmeti için yaklaşık 45 dolar ödüyor; bu da, bütçenize ek 139 dolar ayırmanız gerekeceği anlamına geliyor. New York City sakini, fitness ve eğlence maliyetlerine yılda 1.702 dolar harcıyor. Dört kişilik bir aile 3.879 dolar harcıyor.

New York Eyaleti’ndeki Vergiler

Satış Vergisi: New York City’deki birleşik şehir ve eyalet satış vergisi oranı %8,5’tir, ancak satın aldığınız ürüne ve maliyetine bağlı olarak değişebilir. Gelir Vergisi: New York Eyaleti, kayan bir ölçekte bir gelir vergisi oranı uygular. Gelirinize bağlı olarak, gelir vergisinde %4 ile %10,90 arasında herhangi bir yerde ödeme yapmayı bekleyebilirsiniz. Ek olarak, gelirinize bağlı olarak, şehrin %3.078 ile %3.876 arasında değişen vergisini ödemeniz gerekecektir.

Otopark Maliyetleri: New York’ta aylık ortalama park etme maliyeti aylık 570$ veya yıllık 6.840$’dır. Bu maliyeti, Manhattan’daki %10,375’lik vergi ve park etme, garaja koyma veya araba depolamaya ilişkin ek %8’lik ek vergiye ek olarak dikkate almanız gerekecek.